TRUYỆN CỔ TÍCH - CÁNH CỬA DẪN VÀO THẾ GIỚI NỘI TÂM

Từ thuở nhỏ, nhiều người trong chúng ta đã lớn lên cùng những câu chuyện cổ tích như Tấm Cám, Bạch Tuyết và bảy chú lùn, Cô bé Lọ Lem, Sự tích chú Cuội cây Đa hay Cô Bé Quàng Khăn Đỏ …Có lẽ bạn nghĩ rằng truyện cổ tích chỉ đơn thuần nuôi dưỡng trí tưởng tượng trẻ thơ, nhưng dưới góc nhìn tâm lý học, đặc biệt là phân tâm học, truyện cổ tích chính là cánh cửa dẫn vào thế giới nội tâm con người.
Nhà phân tâm học người Thụy Sĩ - Carl Jung cho rằng, truyện cổ tích là phương tiện tinh khiết nhất để nghiên cứu cấu trúc tâm hồn, vì chúng phản ánh các nguyên mẫu (archetypes) – những hình ảnh và mô thức tâm lý chung của nhân loại, tồn tại trong vô thức tập thể. Các học trò của Jung, như Marie-Louise von Franz, đã khai thác truyện cổ tích như "ngôn ngữ nguyên thủy" của tâm hồn, bởi chúng hầu như không bị nhuốm màu lịch sử hay cá nhân, mà lưu giữ những khuôn mẫu cơ bản nhất của đời sống nội tâm.
“Truyện cổ tích là hình thức biểu hiện thuần khiết và đơn giản nhất của các quá trình tâm lý thuộc vô thức tập thể. Vì thế, giá trị của chúng đối với việc nghiên cứu khoa học về vô thức còn vượt trội hơn tất cả những loại tư liệu khác. Truyện cổ tích thể hiện các nguyên mẫu ở dạng cơ bản, trần trụi và cô đọng nhất. Trong thần thoại hay truyền thuyết – hoặc bất kỳ chất liệu huyền thoại phức tạp nào – chúng ta tiếp cận các mẫu thức cơ bản của tâm hồn con người thông qua một lớp phủ của văn hóa. Nhưng trong truyện cổ tích, có rất ít yếu tố ý thức cụ thể, do đó chúng phản chiếu rõ nét hơn các khuôn mẫu cơ bản của tâm hồn.” - Marie-Louise von Franz.

NGUYÊN MẪU TRONG TRUYỆN CỔ TÍCH
Trong truyện cổ tích, luôn có các nhân vật quen thuộc như: cô công chúa hiền lành, chú rồng hung dữ, bà tiên tốt bụng, hay chàng hoàng tử dũng cảm… Những nhân vật này chính là biểu tượng cho những phần khác nhau trong mỗi con người chúng ta, đây là những hình ảnh gốc tồn tại trong vô thức của mọi người, vượt qua cả biên giới về văn hóa và thời gian. Dưới đây là một số nguyên mẫu bạn có thể nhìn thấy rõ nét trong chuyện cổ tích:
- Anh Hùng (The Hero) đại diện cho phẩm chất can đảm, sức mạnh nội lực ẩn tàng, hành trình trưởng thành và khám phá bản thân trong những câu chuyện như Thạch Sanh giết chằn tinh & cứu công chúa.
- Người Mẹ (The Mother) biểu tượng của sự chăm sóc và bao bọc (mẹ hiền), hoặc mang tính thử thách & đe dọa như mẹ ghẻ trong “Cô bé Lọ Lem”.
- Người Hiền Triết (The Wise Old Man/Woman) – tượng trưng cho sự thông thái và soi đường như bà tiên hay ông bụt.
- Bóng Tối (The Shadow) trong các nhân vật phù thủy, yêu tinh, rồng… đại diện cho những mặt tối hoặc bị đè nén của nhân cách con người.
- The Self (Cái tôi toàn thể) – trung tâm của hệ thống tự điều chỉnh của tâm lý, trong nhân vật nhà vua.
Ngoài ra, còn rất nhiều chi tiết mang đầy tính biểu tượng và mang ý nghĩa sâu sắc về các khía cạnh vô thức của tâm trí như cây đũa thần hay phép màu là biểu tượng cho niềm hy vọng và lòng tin vào điều tốt đẹp…

VAI TRÒ CỦA TRUYỆN CỔ TÍCH TRONG TÂM LÝ HỌC
Ngay cả khi không phân tích, tâm trí chúng ta vẫn "cảm nhận" những thông điệp sâu xa từ truyện cổ tích. Một đứa trẻ thấy mình trong nhân vật yếu ớt nhưng dũng cảm; người trưởng thành nhận ra phần trẻ thơ bị lãng quên, nỗi khát khao tự do hay những cuộc đấu tranh nội tâm giữa thiện và ác. Truyện cổ tích giúp ta:
🌱Phản ánh vô thức tập thể: Hé lộ những giá trị, niềm tin của nền văn hóa mà ta thuộc về, và ảnh hưởng của chúng tới tâm lý cá nhân.
🌱Giao tiếp với vô thức qua biểu tượng: Mỗi chi tiết, từ cánh rừng, con rồng đến đôi giày thủy tinh… đều ẩn chứa ý nghĩa về hành trình đối mặt và chuyển hóa phần vô thức trong ta.
🌱Hóa giải và chuyển hóa nội tâm: Qua hành trình của các nhân vật, chúng ta chứng kiến những giai đoạn phát triển, vấp ngã, vượt qua thử thách để trưởng thành về mặt tâm hồn.

KẾT LUẬN
Truyện cổ tích không chỉ là những câu chuyện giải trí, mà còn là kho báu biểu tượng dẫn lối khám phá bản thân. Chúng giúp chúng ta soi rọi nội tâm, nhận diện các hình mẫu tâm lý và hiểu rõ hơn cách văn hóa tập thể nhào nặn tâm trí mỗi người.
Tuy nhiên, việc lý giải truyện cổ tích và đọc hiểu các ngôn ngữ biểu tượng qua các nhân vật, hình ảnh, ... không phải lúc nào cũng dễ dàng như bạn nghĩ. Thông thường, việc này đòi hỏi sự hỗ trợ của các nhà tâm lý được đào tạo chuyên nghiệp, những người có thể cùng bạn xác định các nguyên mẫu ở những nơi bạn chưa từng nghĩ đến, đối chiếu với cuộc sống của chính bạn để hiểu sâu hơn về cách chúng tác động đến quan điểm, hành vi, thái độ và phản ứng của bạn.
Nếu bạn từng yêu thích một truyện cổ tích nào đó, hãy thử quay trở lại với nó. Biết đâu, bạn sẽ tìm thấy những phần bị lãng quên trong chính mình.

Mong rằng, bài tổng hợp này đã giúp bạn cảm nhận sâu sắc hơn ý nghĩa của truyện cổ tích và mở ra một chân trời thú vị - nơi bạn có thể khám phá nội tâm mình thông qua ngôn ngữ biểu tượng từ những câu chuyện tuổi thơ, từ những giấc mơ hay những dấu hiệu bạn gặp trong đời sống, và những trải nghiệm hết sức sống động khi bạn thực hành Thôi miên Nhân Văn. Đây là chiếc chìa khóa dẫn lối bạn trở về, kết nối với phần sâu thẳm và thuần khiết nhất trong tâm hồn mình và nhận ra điều gì đó bên trong…
Bởi vì tâm hồn không nói bằng lời, mà bằng hình ảnh, cảm giác và biểu tượng!

Thương mến,
The DomDom Healing Garden