#01 | Ký sự soi rọi nội tâm - Hoa hồng hay Xương rồng, Tôi là ai?!

Hôm nay khi dọn dẹp, mình đã vô tình tìm thấy bức hình khi mình đâu đó khoảng 6-7 tuổi. Một cô bé da đen nhẻm, mặc chiếc áo hoa với mái tóc tém ngồi trong lòng của bố.
Mình nhớ từ nhỏ cho đến hết cấp 1, cả tuổi thơ của mình là những lần ám ảnh bị bố bế ra quán cắt tóc đầu ngõ. Quán cắt tóc của một bác với mái tóc bạc, hay la mắng và một điều đáng nói là bác chỉ chuyên cắt tóc cho nam giới, nên lần nào mình trở về là tóc mình cũng ngắn cũn như mấy thằng con trai nghịch ngợm trong xóm vậy.
Mình nhớ đã rất nhiều lần nói với bố rằng mình thích để tóc dài giống chị gái mình (tóc chị dài, đen rất nữ tính), còn tóc mình thì lúc nào cũng ngắn ngủn, thì bố có rất nhiều lý do để thuyết phục mình rằng do trời nóng, do đầu mình có chấy, do tóc mình cứng… nên không để được tóc dài giống như chị. Và mình cảm thấy không thuyết phục. Trời nóng thì chị cũng thấy nóng mà, đầu chị cũng có chấy mà, vậy tại sao chị vẫn được để tóc dài, còn mình thì không?!
Mình biết lúc đó mình thực sự không thích phải nghe theo bố để đi cắt tóc, nhưng mình lại chẳng thể từ chối hay làm cách nào để chấm dứt chuyện này được. Mình vẫn phải tới tiệm cắt tóc đó trong suốt khoảng thời gian cấp 1 và trở về nhà với bộ mặt bí xị.

Trong gia đình, bố mẹ chỉ có 2 người con, là chị gái mình và mình. Bao nhiêu sự tập trung bố dồn vào mình rất nhiều, nhưng mình lại cảm thấy nó là những cơ chế kiểm soát, điều chỉnh. Bố có những đề nghị, cách nhìn về mình rất khác với chị gái mình: bố muốn mình đi học võ, bố tự hào và kể khắp xóm về việc mình mập và mặc vừa cái quần đùi của bố, bố thích mình để tóc ngắn, bố cho mình đi chơi cùng bố, cho mình quậy phá, leo trèo đủ thứ trong xóm, bố và mẹ chẳng ngại ngùng mà còn tự hào khi kể với người khác rằng mình nghịch như thằng con trai…
Mình biết, ở thời điểm lúc ấy, mình còn nhỏ để không hiểu chuyện gì đang xảy ra và cũng chẳng có gì để phải để tâm đến những “ưu ái” mà bố dành cho mình cả. Cho đến khi mình trưởng thành, những vấn đề bắt đầu xuất hiện dưới những lớp cảm xúc về sự mâu thuẫn, tức giận, bất lực và sự mặc cảm, tự ti về bản thân…
Là một đứa con gái, mình chưa bao giờ cảm thấy tự tin hay tự hào về cái cơ thể của một người con gái với những nét đường cong cơ thể, mình luôn tìm cách để che dấu nó bằng những trang phục rộng thật rộng (lúc đó mình nghĩ như vậy là cá tính, là sự khác biệt), mỗi lần cần mặc váy cho những sự kiện thì nó là trở ngại vô cùng lớn, không chỉ dừng lại ở sự ngại ngùng, mà nó là sự mất tự tin, mình luôn tìm ra được những lí do xấu xí để nói về bản thân mình mỗi khi mình mặc váy và tự thuyết phục chính mình là phong cách điệu đà đó chẳng hợp với mình, thế là mình luôn lựa chọn những chiếc áo oversize và một điều vô cùng đặc biệt là mình rất thích mặc đồ rộng của nam (một cách vô thức và về sau này mình mới lí giải tại sao mình lại cảm thấy tự tin khi mặc những đồ đó, mặc dù mẹ hay chị gái mình chê rằng nó không đẹp, không hợp với mình, nhưng nó lại khiến mình cảm thấy “an toàn”.

Mình bắt đầu lờ mờ nhận ra điều gì đó không ổn ở bên trong chính mình khi mình trưởng thành. Những mâu thuẫn và tiếng nói bên trong bắt đầu rõ ràng hơn. Một mặt mình muốn được điệu đà như những bạn nữ khác, nhưng một mặt mình phán xét những điều đó. Với xung năng mạnh mẽ bởi những “dấu hằn tuổi thơ”, mình lựa chọn nghe theo tiếng nói chỉ trích tính nữ bên trong của mình, và mình lựa chọn tiếp tục đi theo “vết hằn cũ kỹ” ấy.

Nếu mọi chuyện chỉ dừng lại ở đó, thì mình nghĩ chắc cũng chẳng có gì ảnh hưởng đến cuộc sống của mình cho lắm. Cho đến khi mình bắt đầu bước vào giai đoạn yêu đương… Một cách vô thức, mình luôn thu hút những bạn nam có tính nữ trội hơn. Mình luôn bị đẩy vào đóng vai trò người nam trong mối quan hệ: gánh vác, quyết định, kiểm soát, sức mạnh… và tất nhiên, sự mất cân bằng và sai vị trí sẽ tạo ra một mối quan hệ không lành mạnh, những cuộc xung đột và bất mãn xảy ra liên tục bên trong chính mình và cả đối phương của mình. Các mối quan hệ cứ lặp đi lặp lại trong sự khó chịu, lạc lối... Mình không biết mình là ai, đóng vai trò gì trong mối quan hệ yêu đương cả và tệ hơn là những cảm giác “trống rỗng”, “không đủ” xuất hiện nhiều hơn trong cuộc sống của chính mình.

Mình nhận ra rằng, khi mình không nhận thức được mình là ai thì cảm giác trống rỗng sẽ cứ đeo đuổi mình mãi thôi. Cái sự trống rỗng ấy không cho mình có bất kể động lực nào để “sống” - ý mình là được sống - thực - sự, sống có ý nghĩa với chính mình. Và mình hiểu tại sao trong suốt khoảng thời gian ấy mình cảm thấy dù mình nỗ lực bao nhiêu cũng không đủ, bởi sự nỗ lực đó chỉ để làm hài lòng cái mặt nạ mà bố muốn mình trở thành, chứ không phải từ cái mà mình muốn trở thành.
Mình muốn tìm lại phiên bản nữ tính của chính mình, không phải ở hình thức ăn mặc hay từ cử chỉ, hành động, bởi mình nghĩ, những điều đó sẽ là kết quả của việc chuyển hóa bên trong nội tâm của mình. Dù mình có thể thay đổi mọi thứ bên ngoài của mình nhưng bên trong mình vẫn không chấp nhận bản thể của mình thì đó cũng chỉ là cách để đối phó với chính mình.

Và để nhận thức được mình là ai, mình cần phải NHẬN THỨC, CHẤP NHẬN và ĐỒNG BỘ được cả bên trong và bên ngoài về bản thể con người thực sự của mình!

Có biết bao bạn nữ nhưng đang mang trong mình những tổn thương sâu sắc về tính nữ của chính mình mà không hay biết?

Thế đấy, mình đã được sinh ra với sự kỳ vọng từ gia đình rằng mình là một đứa con trai! Một sự kỳ vọng âm ỉ bên trong tâm trí và khao khát của người bố và người mẹ, nhưng không một ai nói hay thừa nhận điều đó. Bố sinh ra ở thời vẫn còn nhiều giáo điều về việc trọng nam khinh nữ, gia đình phải có con trai để có người còn chống gậy lúc mất đi, con trai mới là con mình, con gái đi lấy chồng sẽ là con người ta… Bố và mẹ luôn nói với mình rằng: con nào cũng là con, con trai hay con gái không quan trọng! Mình biết những lời nói đó bố mẹ nhắc đi nhắc lại rất nhiều trong suốt cuộc đời của bố mẹ kể từ khi mình ra đời cho đến bây giờ là để trấn an những bất an, những niềm tin bên trong của bố mẹ.
Có những thứ âm ỉ không biểu lộ ra bên ngoài nhưng không có nghĩa là nó không tồn tại. Những điều bị che khuất này sẽ được biểu hiện ở thế hệ kế tiếp – và mình là nơi biểu lộ sự kỳ vọng ấy!

Một đứa được sinh ra với sự chân thật là một đứa con gái, nhưng lại được nuôi dưỡng và mong muốn là một đứa con trai. Vậy làm sao nó có thể lớn lên và sống khỏe mạnh như nó là? Ví như bạn là cây hoa hồng nhưng cha mẹ lại muốn bạn trở thành cây xương rồng và “rèn luyện” bạn ngoài nắng liên tục, không tưới tắm cho bạn. Thời gian dần trôi, cây hoa hồng ấy sẽ héo mòn và mất đi sự sống của chính nó. Mình lần mò vào những lớp cảm xúc, những mâu thuẫn và cả sự trống rỗng bên trong mình với một khao khát rằng: mình là ai đằng sau những thứ không phải là mình?!

Mình đã học cách chấp nhận và buông xuống việc mình không phải là đứa con trai mà bố đã vẽ lên, mình cũng không cần vì để được chấp nhận và biến mình trở thành một đứa con trai như bố kỳ vọng. Trong suốt khoảng thời gian tuổi thơ ấy, mình đã “tự điều chỉnh” chính mình để trở thành một phiên bản “giống” với phiên bản bố muốn trở thành nhất mà không hề nhận ra đâu mới là phiên bản thực sự của chính mình.
Bạn biết không, tất cả những đứa con đều có một nhu cầu đó là sự chấp nhận, “ánh nhìn” từ người cha người mẹ của chúng. Làm sao chúng có thể sống được là chính mình khi cha hay mẹ chúng muốn chúng trở thành một phiên bản khác?! Vì vậy, một cách vô thức, những đứa con ấy dần đánh mất đi chính mình, chối bỏ chính bản thể của mình để đồng hóa mình với “phiên bản mong muốn” mà bố mẹ mong muốn.

Từ việc quan sát và lần mò vào thế giới sâu thẳm chứa đựng những mâu thuẫn, những ghét bỏ, những niềm tin sai lệch, những sự chối từ và cả hàng vạn những câu hỏi về chính mình…, mình từng bước nhận diện những “vết hằn cũ kỹ” và giải phóng chúng, và một điều kỳ diệu rằng, song hành ở thời điểm đó, mình cũng đã tìm lại được những mảnh ghép mới lạ, kỳ diệu khác về chính mình!

Mong rằng, tất cả những người đã và đang là những người con sẽ luôn được tự do là chính mình chứ không phải là “hình ảnh” mà những người bố, người mẹ vẽ lên!

Cảm ơn bạn!