Cách để sống là chính mình

CÂU HỎI: CÁCH ĐỂ SỐNG LÀ CHÍNH MÌNH?

NTL Phạm Phương Thanh (trả lời):

Việc chúng ta đi tìm cách để sống là chính mình, có nghĩa là chúng ta đang không được sống là chính mình, ý bạn có phải là vậy không? Vậy để tìm cách sống là chính mình, chúng ta cần phải xác định được những thứ KHÔNG PHẢI LÀ CHÍNH MÌNH trước tiên.

Và tôi muốn bạn cùng suy ngẫm với tôi một điều này nhé, rằng những thứ bạn đang nghĩ BẠN LÀ có thực sự là con người thật của bạn không? Những nhu cầu, những mong muốn mà bạn đang nghĩ rằng mình cần cái đó, mình là cái đó, liệu có thực sự là chính bạn? Hay ẩn dưới những nhu cầu, những mong muốn đó là 1 lớp màn che bởi sự thiếu thốn bên trong mình? Vậy việc chúng ta nỗ lực theo đuổi cái mong muốn đó nó chỉ là sự ảo tưởng do chính bản ngã chúng ta kêu gào mà thôi chăng?! Làm sao bạn có thể nhìn thấy đáy hồ khi mặt hồ có quá nhiều rác và rong rêu?!

Trong tâm lý học, có 3 yếu tố quan trọng hình thành nên cái gọi là WHO AM I, hay danh tính của chúng ta đó là:

• GIAI ĐOẠN THỜI THƠ ẤU:

Đây là giai đoạn nền tảng định hình cấu trúc tâm lý của một cá nhân. Mỗi cá nhân sẽ đón nhận toàn bộ những hành xử, lời nói, tâm trạng của người nuôi dưỡng (thông thường là cha mẹ, ông bà, thầy cô) vào thế giới nội tâm của ta và ta tin tưởng tuyệt đối một cách vô thức những gì chúng ta được dạy, được giao giảng về chính mình và thế giới bên ngoài để được yêu thương, để được chấp nhận, để được thuộc về… Môi trường nuôi dưỡng (gia đình) và môi trường giáo dục (trường lớp) là những môi trường định hình nên cái mà chúng ta tin rằng CHÚNG TA LÀ. Vì muốn được yêu thương, được chấp nhận, được thuộc về mà đứa trẻ một cách vô thức chấp nhận tuyệt đối, không có bộ lọc về tất cả các thông tin mà những người nuôi dưỡng và giáo dục truyền dạy chúng trong thời thơ ấu. Hiện tượng này còn có tên gọi là “ý thức đồng nhất”, không có bất kì sự tách biệt nào giữa đứa trẻ và môi trường bao quanh nó. Và từ đây 1 ngân hàng niềm tin về cái tôi là được hình thành ngay khi chúng ta chào đời!

• GIAI ĐOẠN THỜI NIÊN THIẾU:

Là giai đoạn nhận thức của ta bắt đầu phát triển sắc bén hơn. Những câu hỏi về những gì chúng ta tin về mình, về thế giới bên ngoài ở thời thơ ấu có đúng hay không? Lúc này nhận thức của chúng ta bắt đầu phát triển hơn một chút nữa, những niềm tin về cái tôi là đã được định hình từ thời thơ ấu và đến giai đoạn này chúng ta đồng thời tiếp tục bồi đắp thêm vào ngân hàng niềm tin của mình và hình thành sự phản tư về những niềm tin đó. Do vậy, ở thời điểm này, nếu như tuổi dậy thì của chúng ta được diễn ra thành công, được khuyến khích tách rời với người nuôi dưỡng của mình một cách lành mạnh sẽ giúp cho quá trình phản tư của chúng ta trở nên hiệu quả hơn rất nhiều.

• SỰ HÌNH THÀNH CÁI TÔI THÔNG QUA NHỮNG KÝ ỨC CHỌN LỌC

Theo nghiên cứu của các nhà Thần kinh học, có 1 khoảng cách rất lớn giữa những gì chúng ta nhớ được về cuộc đời của mình với những gì chúng ta thực sự đã trải nghiệm trên thực tế. Vậy những gì bạn có thể nhớ được về bạn là toàn bộ con người bạn ư? Không! Bạn là những gì mà bạn nhớ và không thể nhớ (về mặt ý thức). Do vậy, làm việc trên những kí ức mà chúng ta có thể nhớ được (về mặt ý thức) thực chất giúp ích rất ít cho chúng ta. Làm việc trên phần tâm trí sâu sắc (vô thức) của chúng ta mới là nhiệm vụ chính, bởi chính những thứ đang chìm sâu bên trong chúng ta mới lại là những thứ đang kiểm soát, chi phối cuộc sống của chúng ta một cách mạnh mẽ nhất. Vô thức sẽ là phần dẫn dắt để cho bạn có thể khám phá được cái khoảng cách giữa trí nhớ có hạn mà bạn có thể nhớ được và những gì mà phần vô thức của bạn đang lưu trữ. Khoa học giải mã giấc mơ là 1 trong những phương pháp rất hiệu quả trong việc giúp cho chúng ta tiếp cận và làm việc được với những ký ức, chương trình mà chúng ta không có khả năng nhớ được về mặt ý thức và ý thức không giúp chúng ta truy xuất lại những ký ức đó.

Thử đặt một câu hỏi giản đơn, rằng, nếu như bạn đã từng trải nghiệm 1 triệu ký ức và 1 triệu ký ức đó tạo nên con người bạn bây giờ, nhưng bạn chỉ nhớ được 10 ký ức, thì 10 ký ức mà bạn nhớ được về nó trên bề mặt não bộ chỉ là một phần con người của bạn mà thôi. Vậy bạn muốn sống là chính mình, nhưng bạn đã thực sự biết cái chính mình của bạn là ai, bao gồm đầy đủ những gì chưa? Do vậy, để sống là chính mình, trước tiên ta hãy đi tìm phiên bản chính mình đó ra làm sao, khám phá cái true - self của chính mình là ai cái đã. Và chỉ khi chúng ta biết thực sự “cái tôi là” thì chúng ta mới có thể sống với con người đó như chúng ta mong muốn. Khi chúng ta càng biết được nhiều những mảnh ghép bên trong của chính mình thì bức tranh tổng về thể chính con người mình sẽ càng trở nên rõ ràng hơn. Khi ta có thể tìm kiếm được con người thực sự - cái true self của chính mình thì ta mới có thể sống là chính mình!

Vậy thì câu hỏi “CÁCH ĐỂ SỐNG LÀ CHÍNH MÌNH?”, nói đúng hơn, thì đó là việc chúng ta đang trên tiến trình trở thành chính bản thân mình! Carl Jung - nhà phân tâm học người Thuỵ Sĩ cho rằng việc để được sống là chính mình chính là tiến trình thành toàn tự ngã (true-self, identity) – quá trình để tôi trở thành mình nhiều nhất có thể. Quá trình này giúp chúng ta nhìn ra được những cái là chính mình, nhưng cũng cho ta nhìn thấy cái không phải là chính mình. Và chính cái thời điểm chúng ta nhìn thấy những cái không phải là mình đó, thì chúng ta mới có thể gỡ bỏ nó, để từ đó trở thành chính mình ngày càng nhiều hơn. Làm việc trên những ký ức, trên hệ thống ngân hàng niềm tin về cái tôi là giúp gạn lọc đi những thứ không phải là chúng ta để tiếp cận tới con người thực sự bên trong lõi đó. Ông đề cập tiến trình này qua 4 giai đoạn như sau:

Giai đoạn 1: Cá thể dần trở nên độc lập với cha mẹ và các phức cảm liên quan đến cha mẹ.

Giai đoạn 2: Cá thể ngày càng có nhiều khả năng trong quan hệ với người xung quanh.

Giai đoạn 3: Cá thể ngày càng giống với hình ảnh mà nó hình dung về mình.

Giai đoạn 4: Cá thể trở nên toàn diện hơn, có nghĩa là vừa tập trung vào chính mình, vừa rộng mở, hòa hợp với cuộc sống xung quanh về mọi phương diện.

• Để được gặp gỡ và chia sẻ những vướng mắc trên hành trình chữa lành, chăm sóc thế giới tinh thần của mình, mời bạn đăng ký tham gia chương trình MEET UP | GẶP GỠ NHÀ TRỊ LIỆU, mời bạn đăng ký tại link: https://bit.ly/3U4V4e6
• Và nếu trên hành trình chữa lành bản thân, bạn cần sự đồng hành, hỗ trợ từ Nhà trị liệu, bạn có thể tìm hiểu thông tin và đăng ký tại đây: https://bit.ly/3JmIwKd