#03 | Ký sự soi rọi nội tâm - Tôi và cái bóng của chị gái mình

Từ khi còn rất nhỏ, tôi đã sống trong cái bóng của chị gái mình.
Chị tôi là một người con gái điển hình của "con nhà người ta": xinh đẹp, học giỏi, nhiều tài năng, được mọi người yêu mến. Tôi – đứa em gái nhỏ – dường như chẳng bao giờ theo kịp. Mỗi lần có ai đó đến nhà, tôi luôn nghe những câu kiểu như:
“Chà, con chị xinh quá!”
“Chị giỏi thế này, chắc em cũng học giỏi lắm hả?”

Tôi vẫn nhớ ngày tôi chuyển từ cấp 1 lên cấp 2 thì cũng là năm chị chuyển lên cấp 3. Ngày tôi vào trường, các thầy cô đã từng dạy chị tôi khi biết tôi là em gái của chị đều nói một câu: “Chị giỏi và xuất sắc như vậy thì em cũng vậy rồi” và họ có vẻ rất kỳ vọng vào thế hệ sau là tôi, rằng rồi tôi cũng sẽ làm được những thứ ưu tú như chị tôi đã từng làm ở trường.
Tôi đứng chôn chân ở đó, miệng mỉm cười nhưng tôi biết bên trong mình sợ hãi, khó chịu và cả vụn vỡ. Tôi sợ cái áp lực giỏi và xuất sắc mà mọi người đang nói về chị tôi. Tôi khó chịu vì sao họ lại nghĩ tôi sẽ giỏi như chị chứ. Và tôi vụn vỡ vì sâu thẳm bên trong tôi, tôi biết tôi không muốn mình trở thành phiên bản như chị của mình…

Trong suốt khoảng thời gian cấp 2 đó, tôi đã một mình chiến đấu lại với cái bóng mà chị để lại. Cái bóng của chị quá lớn mà tôi cảm thấy mình như bị bóp nghẹt ở đó. Những thành tích mà chị mang lại cho trường nó còn nguyên vẹn trong tâm trí của các thầy cô trong trường. Ai ai cũng nhắc đến tên của chị. Quãng thời gian 4 năm ấy, tôi chỉ muốn bản thân không được xuất hiện hay không gặp những thầy cô biết đến chị gái mình, vì tôi biết sự xuất hiện của tôi trước mặt họ sẽ kèm theo cái bóng của chị. Tôi cảm thấy áp lực và sợ hãi vô cùng.

Tôi nhìn chị – người luôn được mọi người khen ngợi – và nghĩ:
“Chắc bố mẹ thích và tự hào về chị hơn.”
“Chắc nếu mình cũng học giỏi như chị, mình sẽ được yêu thương hơn.”
“Chắc nếu mình xinh hơn, ai cũng sẽ quan tâm đến mình như họ quan tâm chị.”
Tôi bắt đầu sống với một niềm tin rằng: giá trị của mình nằm ở chỗ mình có ‘bằng chị’ hay không. Và tất nhiên, tôi luôn thua cuộc trong những phép so sánh đó.
Tôi không xinh bằng chị. Tôi không học giỏi bằng chị. Tôi không dịu dàng như chị. Và tôi bắt đầu tin rằng… mình kém cỏi. Tôi không đủ tốt. Tôi sẽ không bao giờ giỏi như chị mình.

Tôi không nhớ nổi lần đầu tiên mình cảm thấy “kém cỏi” là khi nào, nhưng tôi nhớ rất rõ cảm giác đó. Một cái gì đó nghèn nghẹn trong cổ họng, một cảm giác bị rút cạn năng lượng, một niềm tin chậm rãi hình thành trong tâm trí tôi: “Mình không bao giờ đủ giỏi.”

Khi lớn lên, tôi bắt đầu có quyền chọn lựa nhiều thứ: ngành học, bạn bè, phong cách sống, công việc, sở thích… Và dường như trong mọi lựa chọn đó, tôi đều có một tiêu chí “ngầm” trong đầu: “Chị mình chọn gì? Vậy thì mình chọn ngược lại.”
Và thế là, một cách vô thức, tôi bắt đầu lựa chọn một lối đi khác – một con đường “không phải là chị tôi”.
Chị thích những thứ tối giản, tôi ngập chìm trong phong cách rực rỡ.
Chị yêu thích những thứ nhẹ nhàng, tinh tế. Tôi cố gắng trở nên cá tính, nổi loạn, khác biệt.
Chị thích văn thơ, tôi thích những gì thực tế.
Chị thích nhạc trữ tình, tôi thích nhạc sôi động.
…vv…vv…
Tôi tự nhủ: “Mình không giống chị thì mình sẽ không bị so sánh với chị và như thế thì mình sẽ an toàn.” Lúc đó tôi nghĩ mình đang khẳng định cái tôi, đang sống cho riêng mình. Nhưng sự thật là tôi chỉ đang sống trong cơ chế phản ứng phòng vệ.

Một cuộc đời “ngược chiều” không giúp tôi gần hơn với bản thân – mà chỉ khiến tôi ngày càng lạc lối.

Khi những năm tháng trôi qua, tôi bắt đầu thấy trong mình một khoảng trống. Những điều tôi chọn, những việc tôi làm – không khiến tôi vui. Không khiến tôi thấy sống là thật. Tôi nhận ra: Tôi đang không sống là mình. Tôi chỉ đang sống để tránh khỏi chị. Những gì tôi làm không phải vì tôi thích nó. Tôi làm vì tôi không muốn giống chị!

Mọi chuyện bắt đầu thay đổi khi tôi rơi vào một giai đoạn khủng hoảng: khi những sự lựa chọn lớn trong cuộc đời tôi tưởng chừng như nó “đúng” với tôi thì tôi lại bắt đầu cảm thấy kiệt sức với nó. Tôi cứ nỗ lực, luôn nỗ lực với nó, nhưng hình như tôi không còn đủ nỗ lực để đổ thêm vào cái mà nó không phải là mình. Sự trống rỗng và hoảng loạn xâm chiếm lấy tâm trí và cơ thể của tôi! Tôi đang làm những điều này vì ai? Có phải vì bản thân mình không?
Khi tôi nhận ra mình không còn là chính mình, tôi đã bắt đầu đặt câu hỏi:
Tại sao mình lại chọn công việc này?
Tại sao mình lại không theo đuổi điều kia – thứ mà mình đã từng rất yêu thích?
Tại sao mình cứ cảm thấy không đủ, không đúng, không thật?
Và rồi, khi nhìn sâu vào bên trong, tôi thấy tôi đã sống quá lâu trong mô thức của sự so sánh và né tránh. Tôi đã để tổn thương thời thơ ấu – sự so sánh giữa tôi và chị – dẫn dắt cả cuộc đời mình.

Tôi đã từng chọn con đường không phải vì tôi yêu nó, mà chỉ vì nó khác với chị tôi.
Tôi từ chối những điều khiến mình hạnh phúc, chỉ vì chúng khiến tôi cảm thấy "giống chị" quá.
Tôi không cho phép bản thân được là mình – chỉ vì sợ bị so sánh, sợ không bằng, sợ bị lu mờ.
Tổn thương từ quá khứ – từ những lời so sánh vô tình, từ sự yêu thương lệch lạc, từ cảm giác không đủ – đã tạo nên một mô thức trong tôi. Nó âm thầm điều khiển tôi như một sợi dây vô hình.

Và giờ thì tôi hiểu rồi.
Đã đến lúc tôi dừng lại.
Dừng lại việc chạy trốn khỏi cái bóng của chị mình.
Dừng lại việc sống để đối lập.
Dừng lại việc phủ định chính mình.
Tôi không cần phải hơn chị. Không cần phải khác chị. Tôi chỉ cần là chính tôi – phiên bản chân thật nhất, đầy đủ nhất. Tôi có thể tự do lựa chọn một công việc mà chị tôi cũng yêu thích, một sở thích mà chị cũng từng theo đuổi. Nhưng lần này, tôi làm vì tôi muốn. Vì tôi yêu nó. Chứ không phải vì muốn né tránh chị.
Mỗi sự lựa chọn trong cuộc sống của mình, tôi tỉnh thức để hỏi bản thân mình rằng: “Tôi chọn điều này là vì ai?”. Nó như kim chỉ nam dẫn lối tôi bước vào thế giới chân thật, ở đó có phiên bản chân thật của tôi, chờ tôi đến và khám phá!

Tôi đang học cách yêu thương bản thân – không phải như một ai đó khác, mà như chính tôi!
Nếu bạn – giống như tôi – từng lớn lên với những so sánh, từng sống trong cái bóng của một ai đó, từng phủ định chính mình chỉ để được chấp nhận... thì xin hãy tin rằng:
Bạn xứng đáng được là chính mình.
Bạn không cần phải chứng minh điều gì với ai cả.
Bạn không cần phải sống ngược chiều với ai đó để cảm thấy mình tồn tại.
Hãy trở về với mình – bằng sự yêu thương, bằng lòng trắc ẩn, và bằng những lựa chọn thật sự xuất phát từ bên trong. Vì không ai có thể sống cuộc đời của bạn tốt hơn chính bạn.

Nếu bạn thấy bài viết này chạm đến điều gì đó trong bạn, đừng ngại để lại chia sẻ. Có thể chúng ta không cô đơn như ta tưởng.

Cảm ơn bạn!